صنایع خلاق فرهنگی؛ راهی به سوی اقتصاد دانشبنیان و بینیاز از نفت
تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۸۳۰۸۸
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری علم وفناوری آنا، حمایت از صنایع خلاقانه فرهنگی که ارتباطی مستقیم با صنایع دانشبنیان و تجاریسازی علم دارد را میتوان یک حرکت رو به جلو در مسیر رهایی از اقتصاد تکمحصولی و وابسته به منابع نفتی دانست.
حوزه صنایع دانشبنیان علاوه بر علومی مانند مهندسی، فیزیکی و شیمیایی که جنبه سختافزاری آن دارند، بلکه حوزههای دیگر علوم از جمله علوم انسانی و نیز حوزه فرهنگ و هنر نیز دراین دایره قرار میگیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تجاریسازی فرهنگ از منظر اقتصاد دانشبنیان؛ در شاخص سازی یکی از مؤلفههای اقتصاد مقاومتی یعنی اتکا بر علم دانشمندان،مهارت صنعتگران و ذوق هنرمندان جایگاه ویژه ای دارد.
کسب و کارهای فرهنگبنیان، به دلیل توسعه زنجیره محصولات فرهنگی شخصیتمحور میتواند بر ذائقه، الگوها، ایدهآلها و رفتارهای فرهنگی کودکان و نوجوانان تأثیرگذار باشند و از این نظر تاثیرگذاری عمیقی بر هویت فرهنگی کودکان و نوجوانان دارند که متأسفانه هماکنون این هویت آفرینی در اختیار مرچندایز کاراکترهای خارجی همانند باب اسفنجی، لاکپشت نینجا، مرد عنکبوتی و موارد مشابه است.
به نظر میرسد اکنون بسیاری از صنایع فرهنگی ما که نمود بارز آن در صنایعدستی، صنعت گردشگری، میراث فرهنگی و البته محصولات فرهنگی همچون کتاب، نرمافزارهای آموزشی، انواع سیدیها و فیلمها، صنعت سینما و مانند آن میباشد، مبتنی بر یک دانش و علم و فنآوری مختص خود شده و از حالت یک فن و هنر فردی به یکرشته مبتنی بر علم تبدیلشده و یا در حال تبدیلشدن است.
بازارپردازی فرهنگی که برگردان فارسی عبارت (cultural Merchandaising) است را میتوان به معنی کسبوکارهای فرهنگی دانست که توانستهاند کاراکتر یا شخصیتی را خلق کرده و زنجیره محصولات فرهنگی همانند اسباببازی، عروسک، گیم، انیمیشن، نوشتافزار و سایر موارد مشابه را به وجود آورند. این کسبوکارهای فرهنگی به دلیل استفاده از فناوریهای نوین فرهنگی و ایجاد یک زنجیره بههم مرتبط محصولات فرهنگی کودک و نوجوان بهعنوان کسبوکارهای فرهنگبنیان نیز شناخته میشوند.
هسته مرکزی صنایع فرهنگی، ایده خلاقانه است. وقتی این ایده خلاقانه با مقادیر هرچه بیشتری از نهادههای دیگر ترکیب شود تا محصولاتی را در طیفی وسیعر تولید کند، الگویی از یک صنعت خُرد را شکل میدهد. این صنعت در بستر هنرهای خلاق با همان تعاریف سنتی قرار دارد. رشته هایی همچون موسیقی، تئاتر، ادبیات، هنرهای تجسمی، صنایعدستی و اشکال جدیدتر آن مثل تولید ویدئو، هنر اجرا، کامپیوتر و هنرهای دیجیتال و چندرسانهای و مانند آن. در گستره دیگری از این صنعت میتوان برحسب ستاندههای خاص یک صنعت، آنها را ذیل صنایع فرهنگی تعریف نمود. بهطوریکه ستانده آن صنعت، واجد شرایطی است که میتوان بر آن اطلاق کالای فرهنگی کرد که این گروه شامل انتشار کتاب، مجله، تلویزیون، رادیو، روزنامه و فیلم میشود.
همچنین در یک گستره وسیعتر میتوان برخی صنایع را یافت که شاید اساساً از قلمرو فرهنگ خارج باشند اما برخی محصولات تولیدیشان دارای محتوای فرهنگی است همچون تبلیغات، گردشگری و طرحهای معماری. اما این صنایع را فقط در صورتی میتوان جزئی از صنایع فرهنگی بهحساب آورد که دارای پایه معنایی بسیار گستردهای باشند.
طبق تعریف یونسکو، صنعت فرهنگ به هر صنعتی که به خلق، تولید و تجاریسازی مضامین نامشهود دارای ماهیت فرهنگی و اجتماعی میپردازد، اطلاق میشود. به این ترتیب چهار ضلع مربع صنایع فرهنگی را میتوان هنرهای خلاق، میراث فرهنگی، گردشگری و محصولات فرهنگی دانست.
ارتباط صنایع فرهنگی با اقتصاد دانشبنیان
عنصر نوآوری در اقتصاد دانشبنیان یک عنصر کلیدی و اساسی است بهطوریکه برخی معتقدند خلق نوآوری فناورانه درونزا بهترین تعریف از اقتصاد دانشبنیان است که در برخی موارد با اقتصاد اطلاعاتی خلط شده است. در این تعریف نظام نوآوری همچون ظرفی است که میتواند چالشها و موانع و مشکلات صنایع فرهنگی ما را تا حدی مرتفع کند. نظام نوآوری با توجه به تغییرات و تجربیات جهانی، نگاهی است که میتواند در آسیبشناسی و تسریع و روانسازی ارتباط بین زنجیره ارزشی که کالای فرهنگی را به دست مصرفکننده میرساند، کمک کند.
اولویتبندی صنایع فرهنگی و توسعه ظرفیتهای فرهنگی
بر اساس تعریف یونسکو از کالای فرهنگی، میتوان کالاهایی نظیر چادر مشکی یا هر پوشش مذهبی که سالیان سال تولیدشده و بسیاری از تولیدات مذهبی خود را نیز جزء صنایع فرهنگی بدانیم. در برخی حوزهها که بیشتر جنبه تربیتی و پرورشی دارد مثل لوازمالتحریر و اسباببازی - که توصیه رهبر انقلاب نیز هست- انتخاب کردیم و به پیشرفتهای خوبی همدست یافتهایم.
ظرفیتهای فرهنگی بالقوه زیادی درزمینه صنایع فرهنگی در کشور وجود دارد که به نظر میرسد در کنار نگاه به صنایع گردشگری و صنایعدستی و میراث فرهنگی و تولید و نشر کتاب، مجله و فیلم باید موردتوجه دولتمردان قرار گیرد. نمونهای که میتوان در اینجا از آن نام برد، بازار گسترده محصولات فرهنگی ناظر به مناسبتهای دینی و مذهبی است که نماد بارز آن در ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا و در ماه محرم (از قبیل پرچم و پردههای مذهبی، لباس و شال مشکی، کتابهای نوحه و عزاداری، زنجیر و طبل و...) و نیز در ایام جشن و سرور همچون ایام عید غدیر، عید نیمه شعب و سایر اعیاد است.
زمینهسازی برای صدور کالاهای فرهنگی
عرضه کالاهای فرهنگی از قبیل فیلمها و برنامههای تلویزیونی در تجارت بینالمللی، کمک اقتصادی مهمی است که صنایع فرهنگی یک کشور مفروض میتوانند به اقتصاد ملی بکنند. بسیاری از کشورها، ارز خارجی ارزشمند را از صدور چنین کالاها و خدمات فرهنگی به دست میآورند که قابلتوجهترین این کشورها ایالاتمتحده است که با اختلاف چشمگیری بزرگترین صادرکننده کالاهای فرهنگی در جهان به شمار میرود. این امر علاوه بر مزایای اقتصادی که برای کشور صادرکننده دارد، میتوان موجد مزایای فرهنگی و اجتماعی بسیاری برای ارزشهای الهی و اسلامی مورد تأکید انقلاب اسلامی ایران نیز باشد.
پرهیز از نگاه تکبعدی اقتصادی
یکی از بیمها و نگرانیهای تکیهبر صنایع فرهنگی بهعنوان یکی از اجزاء اقتصاد دانشبنیان این است که ممکن است نگاه صرفاً اقتصادی به این مقوله ما را از اهداف فرهنگی که با گسترش این محصولات به دنبال آن بودیم، بازدارد و به سمت نوعی ابتذال فرهنگی سوق یابیم. بهعبارتدیگر به بهانه توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال و رفع بیکاری، ارزشهای فرهنگی موجود در صنایع فرهنگی و تولیدات فرهنگی قربانی شود.
«دیوید تراسبی» در کتاب اقتصاد و فرهنگ مینویسد: «نباید از این واقعیت غافل شویم که آفرینش ارزش اقتصادی تنها علت وجودی صنایع فرهنگی نیست. فراگردهای تولید و مصرف هنرها و فرهنگها و نقش گستردهتر فرهنگ در بیان ارزشهای ضروریای که انسانها بهوسیله آنها هویت خود را بیان میکنند و راههای زندگی با یکدیگر را به کار میگیرند، واجد حجم زیادی از ارزش فرهنگیاند... هرگونه توجه به صنایع فرهنگی در سطح خرد یا کلان نمیتواند این بعد حیاتی را نادیده انگارد یا کماهمیت شمارد.
با توجه حرکت اقتصاد جهانی به سمت فضای تجارت الکترونیک و دیجیتالی شدن بسیاری از جنبههای خدماتی، فرهنگی و هنری به نظر میرسد راه دیگری جز توانمند شدن ما در این بخش نیست. برگ برنده در دست کسانی خواهد بود که بتوانند از فناوریهای جدید به بهترین شکل استفاده کنند لذا فعالان هنری و فرهنگی نیز با رفتن به سمت حوزههای دیجیتال ضمن برآوردن نیازهای داخلی میتوانند در صادرات کالا، خدمات و فرهنگ ایرانی و اسلامی گامهای مؤثری بردارند.
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: صنایع فرهنگی صنایع خلاق فرهنگی اقتصاد دانش بنیان محصولات فرهنگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۸۳۰۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرکتهای دانشبنیان صنایع معدنی گرد هم میآیند
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، رویداد همرسانی «دایان» رویدادی با محوریت توسعه بازار و تجاری سازی محصولات و خدمات شرکتهای دانش بنیان است که توسط طرح زیست بوم نوآوری و فناوری بخش معدن و صنایع معدنی (ایمینو) برگزار میشود.
در این رویداد، شرکتهای دانشبنیان فرصت را مغتنم شمرده و در حضور بهرهبرداران معادن و صنایع معدنی و همچنین صاحبان سایر صنایع مرتبط با بخش معدن و صنایع معدنی در بخشهای خصوصی و دولتی، بشرح زیر به تشریح نیازها یا قابلیتهای محصولات دانشبنیان میپردازند.
موضوعاتی از جمله استراتژیک بودن و حیاتی بودن محصول یا محصولات دانشبنیان تولیدشده (نقش محصول یا محصولات دانشبنیان تولیدشده در تقویت اقتصاد مقاومتی و کاهش واردات محصولات خارجی، ارائه ویژگیهای فنی محصولات دانشبنیان تولیدشده، عارضه، نقیصه، معضل یا کمبودی که عامل ایجاد نیاز به خلق محصول دانشبنیان بوده است، کاربردهای محصول یا محصولات دانشبنیان در معادن و صنایع معدنی و افزایش آگاهی نسبت به قابلیتها و افزایش مصرف آنها، نقش محصول یا محصولات دانش بنیان تولیدشده در تولید پایدار از محورهای این رویداد به شمار می رود.
همچنین ارتقای ارزش افزوده، افزایش بهرهوری شامل افزایش کیفیت و کمیت محصول، بهینهسازی عملیات و فرآیندها؛ کاهش مصرف آب و انرژی؛ تولید انرژیهای پاک؛ کاهش تولید گازهای گلخانهایی، کاهش استهلاک دستگاهها و تجهیزات؛ بهبود تعمیر و نگهداری؛ افزایش عمر تجهیزات، دستگاهها و ماشینآلات؛ هوشمندسازی؛ استفاده از هوش مصنوعی؛ تحول دیجیتال؛ حفاظت از محیطزیست، ارتقای سطح ایمنی و بهداشت، از جمله موضوعات محوری قابلطرح در این رویداد برای شرکتهای دانشبنیان، خواهد بود.
رقابتپذیری آنها با محصولات مشابه خارجی (در صورت بومیسازی و وجود رقبای خارجی: قابلیت جایگزینشدن با محصولات خارجی از بعد فنی و مالی)، سهم فعلی از بازار کشور و بازار فرامرزی و طرح پروژههایی که از محصولات دانشبنیان استفاده کردهاند نیز از جمله محوریتهای دیگر این رویداد است.
موضوعات محوری دیگری که قرار است در این گردهمایی دانشبنیانهای معدن، مطرح شود بازخورد و رضایت پروژهها یا صنایع بهرهمند از محصولات دانشبنیان در مورد قابلیتها و ارزشهای حاصلشده از کاربرد محصول یا محصولات شرکتهای دانشبنیان، طرح نیازهای مختلف از قبیل نیاز به مشارکت مالی یا بهبود و توسعهی محصول، آینده و افق پیشروی استفاده از محصول تولیدشده بر اساس بازارپژوهی بعملآمده توسط شرکتهای دانشبنیان یا گزارشهای بازارپژوهی و آیندهپژوهی مراجع معتبر داخلی یا خارجی خواهد بود.
انتهای پیام/